
Genel olarak kompanzasyon sistemi, mevcuttaki enerjinin kalitesini çok büyük oranda artırarak en ekonomik biçimde kullanıcıya ulaştırılması anlamında uygulamalar yapılmaktadır. Buna bağlı olarak da elektrik enerjisinde üretmiş olduğu santrallerden, tüketilen yüke ulaşım sağlayıncaya kadar çeşitli elektrik kayıpları ortaya çıkmaktadır.
Bu kayıpları da azaltıp maksimum oranda elektrik enerjisinden yararlanmak adına yapılan uygulamalardan bir tanesi de kompanzasyon işlemi olmaktadır. Genellikle kompanzasyon şu şekilde tanımlanır; indüktif ve kapasitif etkiler sonucunda meydana gelen voltaj ve akım arasında olan faz kayma işlemini sıfıra yakın olacak şekilde tutma işlemi olmaktadır.
Verimliliğin artış göstermesi ve şebekenin de reaktif güçten çok kötü bir şekilde etkilenmemesi adına endüktif sistemin girişine bir kompanzasyon kondansatör bağlanarak kompanzasyon sistemi içinde üretilen indüktif reaktif güçler şebekeye verilmeden önce kondansatörlerde depolanmaktadır. Aynı zamanda kompanzasyon panosu bu uygulamalarda çok fazla işlev görmektedir.
Kompanzasyon Sistemi Nedir?
Günümüzde sanayinin olmazsa olmaz enerji ihtiyacı elektrik enerjisi olmaktadır. Elektrik enerjisi kullanılırken, bu enerjiyi bir taraftan da verimli kullanmak çok önemlidir. Bu durum da endüstriyel işletmelerde kompanzasyon sistemi ile sağlanmaktadır.
Günümüz şartlarında elektrik şebekelerinde abone güçleri bakımından sürekli bir şekilde artış gözlemlenmektedir. Buna bağlı olarak da reaktif yükler zaman içinde artış göstermekte ve şebekenin de güç katsayısı düşmektedir. Kompanzasyon sistemi de bu durumun engellenmesi için yapılır.
Üretimin yanında verimliliğin de esas ilke olarak kabul edildiği mevcut olan enerji sisteminden, çok iyi bir şekilde faydalanmamız gerekiyor. Bu kapsamda da elektrik enerjisinden kaliteli bir şekilde yararlanmak için kompanzasyon sistemi geliştirilmiştir. Genel olarak, kompanzasyon sistemi ile çalışmaların mantığı da cihazların çektiği reaktif enerjiyi tüketiciye yakın olan noktalardan oluşmasını sağlamaktır. Bunun sonucunda da şebeke gereksiz bir şekilde meşgul edilmiş olmayacak ve de şebeke kapasitesinin de artırılması sağlanacaktır.
Kompanzasyon uygulamalarında kompanzasyon panosu kullanılmaktadır. Bu kapsamda da kompanzasyon panosu tesisin güç kat sayısını onarmak için gerekli olan cihaz, kondansatör ve de ölçü aletlerinin de yer aldığı panodur.
Kompanzasyon Panosu Nedir?

Genel olarak, kompanzasyon panosu özellikleri kondansatör gruplarının kontrolünün yapıldığı yer olmaktadır. Bunun yanında kompanzasyon panosu ebatları tesislerde yer alan ana dağıtım panoları ile bir arada değerlendirilmektedir. Bunun yanında da montajları da bu şekilde yapılmaktadır.
Tüm bu işlemlere bağlı olarak da kompanzasyon panosu montajları harici ve dahili 2 şekilde yapılmaktadır. Biri harici panoların üstünde eğimli bir şekilde çatı yapılmalı havalandırma panjurları da olmamalıdır. Dahili şekilde montaj yapılacak olan kompanzasyon panosu için de havalandırma panjurları yer almalıdır.
Çok büyük çaplı özellikte olan kompanzasyon panosu için de kondansatörlerin havalanması için aspiratör bağlanmaktadır. Genelde kompanzasyon panosu işletmeni ihtiyaç duyduğu cihazları içinde bulundurmaktadır.

Kompanzasyon İşlemi Nasıl Yapılır?
Genel olarak, akım trafosu, sigorta, kontaktör, tristör, kondansatör, şönt reaktör, reaktif röle temel elemanları sayesinde meydana gelen kompanzasyon işlemi şu şekilde gerçekleşir:
Güç kat sayısı düzenlenerek, reaktif güç, dolayısıyla da akımın reaktif bileşeni küçülmüş olur. Buna bağlı olarak da devre akımı küçülmekte aynı işlev çok daha küçük bir akımla yapılmaktadır.
Bu esnada, aktif akım bileşeninde ve aktif güçte de herhangi bir değişiklik meydana gelmez. Reaktif akımlar, kompanzasyon öncesinde daha fazladır, kompanzasyon sonrasında da akım küçülmüştür. Kompanzasyon öncesindeki devre akımının, kompanzasyon sonrasında daha çok küçüldüğü görülür.
Kompanzasyon Çeşitleri
Bireysel kompanzasyon
Bireysel kompanzasyon sistemi sırasında reaktif güç kaynağı konumundaki motor, lamba ya da transformatör şeklindeki alıcıya paralel bir şekilde bağlı belli bir güçte olan kondansatör bağlanıp, alıcı tekil olarak kompanze edilmektedir.
Kondansatör de alıcı ile birlikte devreye girip çıktığı için kondansatörü devreye sokmak için farklı bir kontrol sistemine gerek duyulmaz. Genel olarak; bireysel kompanzasyon sistemi büyük güçlü motorlarda ya da balastlı fluoresan armatürlerde kullanılmaktadır
Grup kompanzasyonu
Aynı kontaktör ya da şalter üzerinden devreye girip-çıkan yük gruplarının kompanzasyon sistemi sağlamak için kullanılır. Genelde reaktif güç tüketim cezalarını en az seviyeye indirmektedir. Görünen güç ihtiyacını da düşürmektedir.
Merkezi kompanzasyon
Devrede bulunan yüklere ve bu yüklerin cinsine göre kompanzasyonun güç oranını ayarlayabilen bir kompanzasyon sistemi olmaktadır. İşletmeler arasında en fazla kullanım sağlanan kompanzasyon çeşidi olmaktadır.
Kompanzasyon Sisteminin Faydaları
Genel olarak, kompanzasyon sistemi ile enerji kayıpları en az seviyeye inmektedir. Cihazlardan alınan reaktif enerji de tüketicilere çok basit noktalardan ulaştırılıyor ve şebeke sistemleri de gereksiz kullanıma maruz kalmıyor ve bu sayede de daha verimli ve kaliteli bir enerji kullanımı sağlanıyor. Bunun yanında kompanzasyon sistemi faydaları;
– Şebekeden çekilmiş olan reaktif enerjiyi minimuma indirir.
– Enerji miktarı düştüğü zaman ödenecek olan ücret de azalır.
– Kayıplar ve de gerilim düşümü de azalır.
– İletken kesitleri bu sayede daha düşük tercih edilebilir.
– İletim ve de dağıtım tesislerinin kapasite ve verimi yükselmektedir.
– Transformatörlerin gücü de çok daha düşük tercih edilebilir.
Genel olarak kompanzasyon sistemi ile her konuda tasarruf sağlanmış oluyor. Aynı zamanda kompanzasyon panosu da enerjiyi en verimli şekilde kullanmamızı sağlıyor.
Kompanzasyon Sistemleri İçin Tıklayınız.
İlginizi Çekebilir : Şönt Reaktör Nedir ?
Twitter Adresimiz için Tıklayınız
Facebook Adresimiz İçin Tıklayınız
Bir yanıt yazın