Raspberry Pi Nedir ?
Raspberry Pi, Raspberry Pi Vakfı tarafından Birleşik Krallık’ta geliştirilen, kredi kartı ebatlarında bir tek kart bilgisayardır (Single Board Computer – SBC). Dünyada çocukların kodlama ve elektroniği sevip giriş yapabilmesi için geliştirilen Raspberry Pi düşük maliyeti ve açık kaynaklı bir bilgisayar olması nedeniyle beklenenden daha popülerlik kazandı.
Raspberry Pi’ın ikinci versiyon modelinin tanıtılması ile birlikte, vakıf Raspberry Pi Trading adı altında yeni bir şirket kurulumu gerçekleştirdi ve vakıf CEO olarak Eben Upton geldi.
Raspberry Pi ve modellerini daha iyi anlaşılabilmesi için öncelikle Single Board Computer nedir, onu üzerinden bir takım bilgilere sahip olmak gereklidir.
Single Board Computer (SBC) – Tek Kart Bilgisayar Nedir ?
Üzerinde mikro işlemci, RAM, GPIO pinleri dahil olmak üzere bir bilgisayar için gerekli tüm özelliklere sahip olan tek bir devre kartı (PCB) üstünde oluşturulmuş bilgisayarlar “Tek Kart Bilgisayar”, İngilizce “Single Board Computer (SBC)” şeklinde isim verilmiştir. Günlük hayatta kullandığımız bilgisayarlardan farklı olarak SBC’ler daha az enerji tüketimine sahiptir ve daha küçük boyutta üretilirler. Genelde ARM mimarisine sahip olan SBC’lerin, x86 işlemciye sahip modelleri de mevcuttur. SBC’lerin donanımsal olarak değiştirilemiyor olması sebebiyle kullanıcılara daha çok güvenlik sunmaktadır. Tek kart bilgisayarlar akıllı ev, otomotiv, sağlık gibi alanlarda kullanımı tercih edilir.
Raspberry Pi Modelleri
Başta da bahsedildiği üzere Raspberry Pi kredi kartı boyutunda bir mini bilgisayar, fakat 2012’den bu yana farklı kullanım alanları için, daha güncel donanım özellikleri bulunan birçok model piyasaya sundu. Bu modeller şu şekildedir:
Raspberry Pi Pico
2021 Şubat ayında satışa sunulmuş olan ve Raspberry Pi ailenin en yeni üyesi olan Raspberry Pi Pico diğer Raspberry Pi modelleri gibi bir mini bilgisayar değil, tıpkı bir Arduino gibi mikrokontrolcüye benzemektedir. Gücünü, Raspberry Pi Vakfı tarafından geliştirilmiş olan 32 bit Arm Cortex M0+ tabanlı RP2040 işlemcisinden alan Raspberry Pi Pico 133MHz’lik hızıyla ön plana çıkıyor. GPIO pinlerini incelendiğinde; kullanılabilecek olan 26 adet GPIO ve 3 adet pini bulunan Raspberry Pi Pico’nun 2 tane I2C, 2 tane SPI portu barındırmaktadır. Ayrıca üzerinde 4 numaralı ADC pinine bağlı olan gömülü bir sıcaklık sensörü bulunuyor.
Raspberry Pi 400
Raspberry Pi 4’ün satışlarını ve kullanım alanlarını dikkate alan Raspberry Pi Vakfı, COVID-19 sebebiyle evden çalışma ve online eğitimin daha fazla popüler olması nedeni ile 2020 yılında klavye biçimindeki Raspberry Pi 400’ü tanıtımını yaptı.
Raspberry Pi 4 ile birebir aynı teknik özelliklere sahip olan Raspberry Pi 400 klavye içerisine adapte edilmiş bir bilgisayar olarak üretildi. 64 bitlik ARM Cortex-A72’den işlemcisini kullanan Raspberry Pi 400, 4 GB RAM’e sahip. Üzerinde 2 tane USB 3.0 ve 1 tane USB 2.0 bağlantı noktası bulunduran Pi 400’de, Gigabit Ethernet portu da eklenmiş durumda. 4K 60 fps destekleyen 2 tane micro HDMI portu barındırmaktadır, bu sayede Raspberry Pi 400’de çift ekran kullanımlı olan çalışmalar ile üretkenliğin de artması sağlanıyor. Raspberry Pi 400’de GPIO pinleri de eklenmiş, elektronik projeleri de gerçekleştirebilmesi için GPIO pinleri yatay biçimde arka kısmına yerleşimi yapılmış.
Raspberry Pi 4 Model B
2019 yılında piyasa sürülen Raspberry Pi 4, güçlü işlemcisi ve RAM opsiyonları ile büyük ilgi uyandırdı. Broadcom BCM 2711 işlemci bulunduran olan Raspberry Pi 4’te 4 çekirdekli ARM mimarisine Cortex-A72 sahip durumda. İşlemci (CPU) çalışma frekansı 1.5 GHz olan Raspberry Pi 4, bir önceki model olan Raspberry Pi 3 Model B+’a göre yaklaşık %10 daha hızlılandırılmış durumda. LPDDR4 RAMe sahip olan Pi 4’ün 2GB, 4GB ve 8GB olmak üzere 3 farklı RAM opsiyonu bulunmaktadır.
Raspberry Pi 3 Model B+’tan farklarından biri de 2 tane USB 3.0 ve 2 tane de USB 2.0 portu da bulundurmasıdır. Gigabit Ethernet portuna eklenmiş olan Raspberry Pi 4, 5.0 GHz Wireless bağlantıyla ve Bluetooth 5.0 teknolojisiyle bağlantı konusunda da kullanıcılara yüksek hız vaad ediyor. Ayrıca Pi 4’te 4K 60 fps destekleyen 2 tane micro HDMI portuna sahip durumdadır. GPIO pinleri ise eski modellerle birebir benzer dizaynda, bu sayede uyumlu modüller Raspberry Pi 4 ile de kullanabilmektedir.
Raspberry Pi 3 Model B+
Raspberry Pi’nin 2018 Pi Günü yani 14 Mart 2018 tarihinde çıkmış olan en güncel sürümü olarak bilinmektedir. Fiziksel olarak kartın boyutu ve yerleşimi B+/2/3 sırasını bozmayacak şekilde değişmeden aynı formunu korumuş, buna dışında olarak işlemcisi ve kablolu/kablosuz ağ bağlantı hızı güncellenmiştir. Pi 3B+ üzerinde yer alan gigabit Ethernet kontrolcü sayesinde eski versiyonlarına göre 3 kat daha hızlı ve PoE (Power-over-Ethernet) destekli kablolu; çift band 802.11ac kablosuz bağlantı sayesinde ise kablosuz bağlantıda 2 kat hızlı bağlantı desteği bulunmaktadır. Buna ilave olarak, Bluetooth desteği de Pi 3’te sağlanan Bluetooth BLE 4.1’den BLE 4.2 üst modeline geçiş yapılmıştır.
Raspberry Pi Model 3
Raspberry Pi 2’nin devamı olan bu modelin en büyük farkı dahili Wi-Fi ve Bluetooth bağlantının eklenmiş olmasıdır. Buna ilave olarak ARMv8 64-bit mimarisine sahip 4 çekirdekli işlemcisi, 1.2GHz frekansında çalışmaktadır ve 1GB RAM bellek bulunmaktadır.
Raspberry Pi Zero/W
2015 yılında Bütün dünyayı yerinden oynatan Raspberry Pi modelidir. Bunun en büyük sebebi, $5’lık fiyat etiketiyle satışa sunulma etkisi çok büyüktür. En küçük boyutlu Raspberry Pi modeli olarak piyasaya sürülmüştür. Donanımı (işlemci ve belleği) Raspberry Pi Model B ile herşeyi aynıdır. Boyutunu küçültebilmek için tam boy USB yerine micro USB-OTG portuna sahiptir. 2017 yılında ise kablosuz bağlantıya sahip olan Raspberry Pi Zero W modeli üretimi ile piyasa sürülmüş oldu.
Raspberry Pi 2
Raspberry Pi’nin üretildiği zamanın en güçlü modellerinden birisidir. Model B+ ile aynı kart dizilimine sahip olmasına rağmen, bu kartta ARMv7 mimarisine sahip 4 çekirdekli işlemci ve 1GB RAM bellek barındırmaktadır. Model B+ ile aralarında çok fazla fiyat farkı yoktur. Artık güncelliğini kaybetmesi nedeni ile daha az tercih edilen bir model olmuştur.
Raspberry Pi Model B+
Raspberry Pi Model B’nin geliştirilmesi ile kart tasarımı değiştirilmiş halinde olan sürümüdür. Model B’den farklı olarak 4 adet USB portu, normal SD kart yerine micro SD kart slotu ve 26-pin yerine 40-pinli GPIO konektörü yer almaktadır. HDMI ve Ethernet bağlantıları yine bu kartta yer verilmiştir. Kompozit video çıkışı bu kartta ayrı bir konnektör olarak yer verilmemiştir, 3.5 mm ses çıkış portundan 3’lü RCA tipi kablo ile bağlantı yapılır.
Raspberry Pi Model A+
Model A’nın güncellenmiş sürümüdür. Bu sürümde 26-pinli GPIO konnektör 40-pin adedine çıkarılmış, kompozit video çıkışı kaldırılmış ve standart SD kart yerine micro SD kart slotu kullanımı bulunmaktadır. Kart boyutları küçültülmesi ile yer sıkıntısı çekilebilecek projelerde kullanılması hedef olarak belirlenmiştir. Diğer modellere kıyasla daha küçük boyutlu Raspberry Pi’dir.
Raspberry Pi Model A
Raspberry Pi’nin en temel modelidir. Üzerinde sadece 1 adet USB portu, 3.5 mm stereo ses çıkışı, kompozit video ve HDMI portu mevcuttur. Ethernet girişi barındırmaz. ARMv6 mimarisine sahip tek çekirdek işlemci kullanımı yapılmıştır. 256MB RAM belleği ile güçlendirilmiştir. 26-pinli GPIO konnektör eklenmiş durumdadır. Az güç tüketme özelliği sayesinde gömülü sistem projelerinde kullanılması için tasarı yapılmıştır.
Raspberry Pi Model B
Raspberry Pi’nin en çok bilinen ve kullanılmış olan modelidir. 2 adet USB portu, Ethernet girişi, 3.5 mm stereo HDMI ve kompozit video çıkışları yer almaktadır. ARMv6 mimarisine sahip tek çekirdek işlemciye ilave olarak 512MB RAM belleği vardır. 26-pinli GPIO konnektör yer verilmiştir. En popüler ve en eski Raspberry Pi modeli olarak bilinmektedir.
Raspberry Pi ile Arduino Kıyaslaması Nedir ?
Arduino, Atmel firmasına ait 8,16 veya 32-bit AVR mikrokontrolcüleri kullanan açık kaynaklı bir donanım ve yazılım platformu olarak bilinir. Raspberry Pi ise kredi kartı büyüklüğünde bir bilgisayar modelidir. Mikrokontrolcü olması sebebi ile Arduino’ya monitör, klavye ve mouse gibi donanımları takılamamaktadır. Kısacası Arduino’yu bir bilgisayar gibi kullanımı yoktur.
Raspberry Pi ile Neler Yapılabilir ?
Raspberry Pi Pico haricindeki modelleri profesyonel olarak yapay zeka, makine öğrenmesi, görüntü işleme, akıllı ev, IoT gibi projelerimizde kullanabilmektedir. Sadece projeler için kullanılmayan Raspberry Pi, örnek vermek gerekirse eski bir televizyonu KODI ile Media Center yapabilmekte ya da yapay zekalı asistan olarak Amazon Alexa yapabilmektedir. Üç boyutlu yazıcının Octoprint ile uzaktan kontrol edilmesi mümkün kılmaktadır. Sadece eski oyunları oynamak isteyen kullanıcılar için ise, RetroPie ile retro oyun konsolu da yapılabilmektedir.
KODI Media Center
Raspberry Pi ile eski bir televizyonu bir media center haline getirme imkanı vardır. Açık kaynaklı bir linux dağıtımı olan KODI ile televizyonun akıllı hale gelmesi sağlanılır, Netlix, Youtube gibi platformları kullanabilir. Başka bir deyişle kullanıcılar kendi TV Boxlarını yapabilmektedir.
Raspberry Pi Game HAT ile Oyun Konsolu
Super Mario, Street Fight, Doom gibi retro oyunları oynayabilmesi için geliştirilen RetroPie işletim sistemini Raspberry Pi’a yüklenmesi ile ve Raspberry Pi Game HAT kullanılması ile istenirse kendi retro oyun konsolu yapabilir.
Raspberry Pi Desktop – Masaüstü Sistem
Raspberry Pi, küçük boyutlarına rağmen Full-HD ve ya 4K görüntü çıkışları verebilmekte ve bazı işletim sistemleriyle gerçek bir masaüstü bilgisayar yerini alabilmektedir. Raspberry Pi’ın orijinal işletim sistemi olan Raspberry Pi OS kullanarak Raspberry Pi’ı masaüstü bilgisayar olarak kullanabiliriz.
Raspberry Pi ile Uzaktan Eğitim
Raspberry Pi 400’ün uzaktan eğitim için tasarlanmıştır. Düşük maliyetli olan Raspberry Pi 400 ile Zoom, Google Meet gibi platformlardan online derslerinize katılabilme özelliği vardır.
Octoprint ile 3 Boyutlu Yazıcıyı Uzaktan Kontrol Etme
Evde 3 boyutlu yazıcı mevcut ise ve kullanıcı evde yokken baskının nasıl gittiğine dair bilgi edinilmek istenildiğinde; Raspberry Pi’a Octoprint işletim sistemini yükleyerek, 3 boyutlu yazıcı istenildiği yerden kontrol edilebilmektedir.
Raspberry Pi ile Akıllı Ayna
Projelerin yeterliliği hissedilmediği zamanlarda , daha farklı bir proje yapmak istenildiğinde Raspberry Pi ile bir akıllı ayna olarak kullanılabilir.
Stop Motion Video Donanımı
Video çekmeye ve film sektörüne ilgisi olan kullanıcılar göre çok kullanışlı bir projedir. Raspberry Pi ve Raspberry Pi Kamera modülü kullanımı ile ev ortamında bile stop motion videolar çekebilmektedir.
Raspberry Pi ile Hava Durumu İstasyonu
Raspberry Pi ile bulunulan yerdeki anlık hava durumunu öğrenebileceği bir hava durumu istasyonu yapabilmektedir.
Raspberry Pi ile Nesne Tanımlama
Raspberry Pi’a kamera modülü takılabiliyor, bu sayede fotoğraf yada video çekimi de mümkün hale geliyor. Bu işlemlerin istenmediği takdirde, Raspberry Pi kameraya gösterilen nesneleri tanısın istenildiğinde böyle bir proje yapılabilir.
Raspberry Pi ile FM Transmitter
Raspberry Pi ile kendi FM Transmitter yapabilmektedir. Başka bir deyişle kullanıcılar kendi radyo istasyonunu oluşturabilmektedir.
Raspberry Pi ile Bitki Sulama Sistemi
Evinizde çiçek bakma seven kişiler için bu proje oldukça ilgi görebilecek bir projedir. Raspberry Pi ile çiçeğin toprağındaki nemi ölçer, Raspberry Pi’ın size çiçeğinizi sulanması için tweet gönderimi ile yapılabilmektedir. Böylece çiçek sulama işlemleri uzaktan bir yöntemle sulanması sağlanabilir.
Raspberry Pi ile Akıllı Ev Sistemi
Raspberry Pi ile evde internete bağlı olan tüm cihazları tek bir noktadan yönetilebilir, ışıklarınızı güneşin batışına göre açıp, uyku vaktine göre kapanmasını ayarlayabilir. Tüm bunları Raspberry Pi için geliştirilen işletim sistemi olan Home Assistant ile gerçekleştirebilmektedir.
Raspberry Pi ile Workstation Yapımı
Raspberry Pi ile mesleki ve ya diğer çalışmaların her yerden gerçekleştirilmesi mümkündür. Bu sayede taşınabilir bir iş istasyonu yapabilir.
Raspberry Pi ile NAS Server Yapımı
Raspberry Pi ile “Ağa bağlı depolama” ingilizce tanımlaması ile “Network – Attached Storage (NAS)” sunucusu yapabilmektedir. NAS sunucusu sayesinde kullanılan verileri istenilen bir hard diskte güvenli bir şekilde saklanabilir, dünyanın herhangi bir yerinde verilere erişimi mümkün hale gelir.
Raspberry Pi ile Yüz Tanıma
Raspberry Pi ile OpenCV kütüphanesini ve Python kullanımı yapılarak yüz tanıma projeleri de gerçekleştirebilir.
Raspberry Pi ile Minecraft Server
Raspberry Pi ile kullanıcıların kendi arkadaşları ile oynayabileceği kendi tasarımları olan Minecraft sunucusu yapabilmektedir.
Raspberry Pi ile Reklamları Engelleyin
Raspberry Pi ile Pi-hole kullanımı sayesinde reklamları kullanıcılar ulaşmadan, engellenmesi mümkündür.
Raspberry Pi ile Hava Kalitesi Monitörü
Bulunduğunuz ortamdaki havanın kalitesini Raspberry Pi ve birkaç sensör ile kolaylıkla öğrenebilmesi için proje uygulaması geliştirilebilir.
Raspberry Pi ile Otonom Araç
Raspberry Pi ile yaya, şerit ve trafikteki diğer araçları algılayan otonom bir araç yapılabilmesi mümkündür.
Raspberry Pi ile Klima Otomasyonu
İstenilen bir klimanı bir sadece mail atılması aracılığı ile Raspberry Pi ile kontrol edilmesi mümkün haldedir. böylelikle enerji tasarrufu sağlanır ve ısı kontrolü yapılabilen bir odada konforlu zaman geçirmek mümkün hale geliyor.
Raspberry Pi Kurulumu ve İşletim Sistemleri
Raspberry Pi için Raspberry Pi Vakfı tarafından özel olarak tasarlanmış ve geliştirilmiş Raspberry Pi OS işletim sistemi bulunmaktadır. Aynı zamanda Raspberry Pi için geliştirilen açık kaynaklı birçok işletim sistemi de bulunur.
Raspberry Pi’da çalışabilen işletim sistemlerinden bazıları şunlardır :
- Raspberry Pi OS
- Ubuntu
- Ubuntu Mate
- Ubuntu Core
- Windows 10 IoT Core
- Twister OS
- Home Assistant
- KODI
- RecalBox
- RetroPie
- OpenMediaVault
- Android
- Android TV
Yazımızı okuduğunuz için teşekkür ederiz. Hatalı olduğunu düşündüğünüz veya aklınıza takılan olursa bize yorumlar kısmında sorabilirsiniz. Dilerseniz aşağıda ilginizi çeken diğer konularımızıda okuyabilirsiniz.